Historische Vereniging Bergambacht

Eén vereniging voor drie dorpen en een buurtschap 







Per 1 januari 1985 verloren de dorpen Ammerstol, Bergambacht en Berkenwoude hun bestuurlijke zelfstandigheid en gingen op in de nieuwe gemeente Bergambacht. Het buurtschap Zuidbroek, dat van 1812 t/m 1817 bij Berkenwoude hoorde en daarna tot 1857 zelfstandig was, werd in dat jaar op 19 augustus opgeheven en behoorde sindsdien tot de gemeente Bergambacht. Bergambacht en Berkenwoude waren tot in de jaren ’50 van de 20e eeuw sterk agrarisch gericht. In Ammerstol leefde men tot het begin van de 20e eeuw voor een groot deel van de zalmvisserij, totdat door vervuiling en overbevissing deze bedrijfstak ter ziele ging.

In de tweede helft van de vorige eeuw, toen de Krimpenerwaard ontsloten werd door de aanleg van de N210 tussen Schoonhoven en Rotterdam en de N207 van Bergambacht naar Gouda veranderde het beeld drastisch. Het zwaartepunt verschoof van agrarisch naar industrialisering, die zich met name in Bergambacht vooral manifesteerde door de sterke ontwikkeling van de timmerindustrie. Ammerstol en Berkenwoude werden forensengemeenten.

De dorpen zijn al eeuwenoud. Ammerstol had in de 14e eeuw zelfs enige tijd het recht van tolheffing. Schout en Schepenen mochten zelf wetten uitvaardigen, zodat hier van heuse stadsrechten gesproken kan worden. Die rechten vervielen toen het tolrecht in 1400 naar het naastgelegen Schoonhoven verdween.

Ammerstol en Bergambacht hadden vanaf 1907 dezelfde burgemeester, maar bleven tot 1985 zelfstandig. Bergambacht is het enige terpdorp in de Krimpenerwaard. Op een aantal boven het veenmoeras uitstekende zanddonken werden rond de 13e eeuw een kapel en een kasteel gebouwd. Op de plaats van de kapel staat nu de Ned. Herv Kerk. Op de resten van het kasteel, dat sinds de 13e eeuw op de zuidelijker gelegen zanddonk stond, werd in 1610 het Slot ’s Heer-Arentsberge gebouwd. In 1909 werd het Slot gesloopt, de zanddonk voor een deel afgegraven en werd een boerderij op die plaats gebouwd, welke uiteindelijk in 2007 werd afgebroken. Daar staat nu een appartementencomplex dat in naam en vorm doet denken aan het kasteel dat hier ooit stond.

Ook Berkenwoude, of- zoals het ooit ook werd genoemd- Bercou of Bercoude is reeds bekend in de 14e eeuw en wellicht waren hier zelfs in de middeleeuwen al menselijke activiteiten. Frederik van Blankenheim, de bisschop van Utrecht gaf rond 1400 opdracht tot het afbreken van de bestaande en het herbouwen van de kerk. We kunnen aannemen dat de eerdere kerk er rond 1300 al stond. Tot aan het begin van de tweede helft van de vorige eeuw was het dorp vooral agrarisch. Men hield zich bezig met een vorm van veeteelt op de schrale veengrond en het vangen van vogels en vissen. Er resten nu nog een tweetal eendenkooien. Tal van winkeltjes zorgden voor een levendig dorp. Na de al eerdergenoemde industrialisatie, de verbetering van het wegennet en de toenemende mobiliteit, veranderde ook hier het beeld. Vrijwel alle winkels zijn verdwenen. Werken en inkopen doet men veelal buiten het dorp. Niettemin is Berkenwoude nog steeds een dorp met veel activiteiten en tal van verenigingen.

Op 1 januari 2015, na de gemeentelijke herindeling, ging de Gemeente Bergambacht op in de nieuw gevormde Gemeente Krimpenerwaard.